Πολιτισμοί της ορεινότητας:

no images were found

Η γεωργική παραγωγή στην περιοχή των Τζουμέρκων είναι άμεσα συνδεδεμένη με το στόχο της επίτευξης της αυτάρκειας. Οι κάτοικοι καλλιεργούν εκεί όπου το επιτρέπει το ανάγλυφο και η σύσταση του εδάφους. H κοινοτική περιοχή οργανώνεται σε ζώνες που χαρακτηρίζονται από ένα συγκεκριμένο τύπο εκμετάλλευσης ή ακριβέστερα από ένα συνδυασμό οικονομικών δραστηριοτήτων. Τα  λίγα καλλιεργήσιμα εδάφη που εκτείνονται περιμετρικά των οικισμών, αξιοποιούνται στο έπακρο και ενισχύονται με την χρήση αναβαθμίδων καθώς και με την πρακτική της αμειψισποράς. Παράλληλα παρατηρείται μετατροπή “λογγιασμένων” εκτάσεων σε καλλιεργήσιμη έκταση(ρόγγια) με την μέθοδο της φωτιάς πρακτική ιδιαίτερα διαδεδομένη κατά την διάρκεια της Κατοχής. Η κατανομή των καλλιεργήσιμων εδαφών γινόταν στη βάση των οικογενειακών κλήρων ενώ η κοινότητα ανέθετε σε συγκεκριμένα πρόσωπα τον νεροφόρο και τον δραγάτη αντίστοιχα, την κατανομή του νερού και την προστασία των καλλιεργούμενων κτημάτων από τις καταπατήσεις. Ο δραγάτης ήταν και εκείνος που επέβλεπε και την διαδικασία της συλλογής του χόρτου από τα κοινοτικά κτήματα για τις ανάγκες της ζωοτροφής.

Στο Ματσούκι η παραγωγή περιελάμβανε κατά κύριο λόγο σιτηρά, καλαμπόκι, όσπρια και κηπευτικά τα οποία καλλιεργούνταν από τους κατοίκους σε μικρούς κήπους ή στο εσωτερικό των αυλών. Ορισμένες οικογένειες μάλιστα διατηρούσαν και μελίσσια για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών.

Αναλυτικότερα τα καλλιεργήσιμα εδάφη του Ματσουκίου διακρίνονται σε δυο περιοχές τις οποίες χωρίζει το ποτάμι της Μαυριάς, εκείνη του Αι-Θανάση και εκείνη του Αι-Νικόλα.

Οι γεωργικές ζώνες καθορίζονταν κάθε χρόνο από την Κοινότητα. Όπως αναφέρει σχετική απόφαση του 1937 το κοινοτικό συμβούλιο “ προσδιορίζει δι όλα γενικώς τα ζώα των κατοίκων μικρά τε και μεγάλα της κοινότητος Ματσουκίου να βόσκωσιν εις θέσιν Μερά και εις τα λιβάδια Κριθάρια, Μπισκέφιανα, και Αφεντική με όρια τούτων ανέκαθεν εγνωσμένα… απαγορεύει απολύτως εις τους εσπαρμένους δια σίτου, αραβόσιτου και λοιπών πρωίμων και όψιμων καρπών αγρούς των κατοίκων της κοινότητος Ματσουκίου , την εισαγωγήν και παραμονήν προς βόσκησιν παντός ζώου μικρού τε και μεγάλου πλην των αροτριώντων κτηνών κατά τον χρόνον της σποράς των καρπών και των μεταγωγικών κατά τον χρόνον της συγκομιδής των καρπών ως και του χόρτου…”. (Πράξη αριθμ. 71, 14ης Νοεμβρίου 1937)

Σε μεγαλύτερα ύψη όπου δεν ωρίμαζε το σιτάρι, έσπερναν κριθάρι, τροφή  για τα αιγοπρόβατα και κυρίως για τα άλογα και τα μουλάρια. Για τον ίδιο σκοπό καλλιεργούσαν βρίζα, ρόβι και βρώμη ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για την καλλιέργεια ενός φυτού που έφερε την ονομασία μαντζάρι και το οποίο έκανε καρπό ίδιο με τη φακή. Οι Ματσουκιώτες το έτρωγαν και άβραστο, όπως τα χλωρά ρεβύθια κυρίως όμως βρασμένο όπως τα όσπρια. Δεν έλειπαν και τα λιγοστά αμπέλια, οι πατάτες, τα τριφύλλια, τα φασόλια και τα κουκιά. Ανάμεσα στα σπαρτά συνήθιζαν επίσης να ρίχνουν ρεβύθια οι φακές.

Η παραγωγή του τόπου ωστόσο δεν ήταν σε θέση να καλύψει όλες τις ανάγκες των κατοίκων. Ελλείψει χρημάτων η προμήθεια των αναγκαίων γινόταν είτε μέσω της ανταλλαγής σε είδος είτε με την παροχή εποχικής εργασίας. Σταδιακά αναπτύσσεται ένα δίκτυο εμπορικών σχέσεων με τις γειτονικές κοινότητες αλλά και τα εμπορικά κέντρα της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Οι κάτοικοι προμηθεύονται σιτάρι και καλαμπόκι από την Άρτα και τη Θεσσαλία.