Πολιτισμοί της ορεινότητας:

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Ληκ (1805) τα περισσότερα σπίτια του Ματσουκίου ανήκαν σε άτομα που διατηρούσαν εμπορικά καταστήματα στα νησιά του Ιονίου και της Αδριατικής ή στις ναυτικές πολιτείες της Ισπανίας. Δυο από τους πιο γνωστούς εμπόρους είχαν εγκατασταθεί στην Κέρκυρα. Όπως αναφέρει ο Leake: “Τα σπίτια του Ματζουκίου ανήκουν κυρίως σε πρόσωπα που διατηρούν καταστήματα για την πώληση καπών και μερικών άλλων προϊόντων της Ελλάδος, στα νησιά της Αδριατικής και των Ιονίων θαλασσών ή σε ναυτικές πόλεις της Ιταλίας”.[1]

Οι έμποροι, η δράση των οποίων μνημονεύεται στην Ιταλία ανήκουν στην οικογένεια Κωσταδήμα και ασχολούνται με «λαμπρόν εμπορείον αργυρών και άλλων πολυτίμων αντικειμένων και …μετέρχονται το εμπόριον διαφόρων χειροτεχνημάτων. Σύμφωνα με μαρτυρία του Παπαδημητρίου Γεωργίου: Ο Ματσουκιώτης Σπύρος Παππάς είχε καλό μαγαζί στην Κέρκυρα. Πέθανε στα 1920. Τα δυο παιδιά του διατηρούσαν στην πόλη της Κέρκυρας κάτω από την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου μεγάλο και καλό εμπορικό κατάστημα υφασμάτων».

Σύμφωνα με σχετική μαρτυρία του Λαμπρίδη: «Η δε εν Κερκύρα Ηπειρωτική κοινότης συνέστη υπό Ματσουκιωτών εμπόρων εξ ών από των αρχών του παρόντος αιώνος πλούσιοι απεκατέστησαν αύτοθι. Διο και επιτροπεύουσιν ούτοι μέχρι σήμερον εν τη εκκλησία της Παναγίας των Ξένων και τας κλεις αυτής κατέχουσι».[2]

Σε ότι αφορά το εμπόριο των τυροκομικών ξεχωρίζουν οι Μητρέλλος Δημήτριος του Ιωάννου και τα μέλη της οικογένειας Κωσταδήμα. Ο Δημήτριος Μητρέλλος συγκέντρωνε γάλα στο Ματσούκι αλλά και στην Θεσσαλία. Κάθε καλοκαίρι έστηνε τα πρόχειρα τυροκομεία του στις Ματσουκιώτικες στάνες και συγκέντρωνε περίπου 10-12.000 οκάδες γάλα με το οποίο παρασκεύαζε κεφαλοτύρι, το αποθήκευε στα υπόγεια του χωριού και το μετέφερε με τα ζώα στα Τρίκαλα. Εκτός από τα μέλη της οικογένειας του απασχολούσε άλλα 10-15 άτομα ως τυροκόμους ή μεταφορείς.[3]

Προφορικές μαρτυρίες για το εμπόριο των Ματσουκιωτών.