Ο τοπικός πολιτισμός της περιοχής των Τζουμέρκων
Υπόμνημα:

Το μεντάτι

«Όταν κάποιος ξεκίναγε να χτίσει σπίτι, ήταν ολόκληρη διαδικασία. Ξεκινούσε και ετοίμαζε τα υλικά, φρόντιζε για τα μαδέρια, για σανίδια ξέρω γω τι, για ασβέστη, είχαμε και ασβεσταριές εδώ στο δάσος που καίγανε τον ασβέστη, να κουβαλήσουνε την άμμο από δω και από εκεί, από τα ποτάμια που τη βγάζανε. Κουβαλούσανε ότι κουβαλούσανε με τα ζώα, βοηθούσανε και οι γυναίκες. Κάθε Κυριακή μετά την εκκλησία κουβαλούσανε οι γυναίκες πέτρες από το ποτάμι απέναντι. Ή τα μαδέρια από το δάσος που τα κουβαλούσανε στην πλάτη, βοηθούσανε όλοι. Ε δεν χτίζανε και πολλά, χτίζανε ένα- δύο σπίτια το χρόνο. Μετά το 1967 με το σεισμό αλλάξανε τα πράγματα, αρχίζανε να χτίζουνε πολλά, δεν πρόφταινε ο κόσμος. Μετά μπήκε το εμπόριο στη μέση».

Θύμιος Μακρής

«Δε γινόταν το σπίτι από το νοικοκύρη τότε. Βοήθαγε όλο το χωριό. Έλεγαν, αύριο θα κουβαλήσουμε πέτρα της Βαγγελής. Σηκωνόνταν οι γυναίκες το πρωί, 50-60 γυναίκες και τις έβλεπες, έφερναν 3-4 στράτες μέχρι να χτυπήσει η δεύτερη καμπάνα, που ήταν να πάνε στην εκκλησία. Αν ήταν 50 γυναίκες, φέρνανε 150 πέτρες περίπου. Ύστερα έλεγαν, αύριο θα κουβαλήσουμε τα ματέρια. Μαζεύονταν οι άντρες, τα έπαιρναν στην πλάτη και τα φέρνανε. Στις πέτρες πηγαίνανε οι γυναίκες και οι άντρες που τις φορτώνανε. Και τα κουβαλάγανε με ένα ρούχο σαν σεγκούνι για να μη χτυπά στην πλάτη. Όλο το χωριό κουβάλαγε, βοηθιόταν. Αν τύχαινε να κάνουν τον ίδιο καιρό, θα πήγαινε την μια Κυριακή στον ένα την άλλη στον άλλον για να βοηθήσουν».

Αρετή Μακρή