Πολιτισμοί της ορεινότητας:
Τζουμέρκα 15ος – 20ος αιώνας
Εισαγωγή
Εισαγωγή συνέχεια
Υλικός βίος και πολιτισμός
Φυσικό περιβάλλον – Ανθρωπογεωγραφία
Κοινότητες και οικισμοί
Ο Άραχθος ως σύνορο
Οι 47 κοινότητες των Τζουμέρκων
Δημόσιοι χώροι
H πλατεία
Τα μαγαζιά
Οι βρύσες
Οι δρόμοι και τα καλντερίμια
Οι μύλοι και τα αλώνια
Οι χώροι της λατρείας
Το πρακτορείο των άγονων
Ιδιωτικοί χώροι
Κατοικία
Εσωτερικό κατοικιών
Ο σεισμός του 1967
Σπίτια στο Ματσούκι
Τα Μαντηλώματα
Το Κατώι
Το μεντάτι
Έπιπλα
Σκεύη
Πρωτογενείς παραγωγικές δραστηριότητες
Γεωργία
Κτηνοτροφία
Η κτηνοτροφία στο Ματσούκι
Βιοτεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες
Μάλλινα είδη της οικοβιοτεχνικής παραγωγής
Η δραστηριότητα της αργυροχρυσοχοίας
Ο Αθανάσιος Τζημούρης
Ο Γεώργιος Διαμαντής Μπάφας
Κατάλογος Καλαρρυτινών Αργυροχρυσοχόων
Οι δραστηριότητες των Καλαρρυτινών εμπόρων
Η παρουσία των Ηπειρωτών στα Ιόνια Νησιά
Οι δραστηριότητες των Ματσουκιωτών εμπόρων
Oι δραστηριότητες των Συρρακιωτών εμπόρων
Τα επαγγέλματα στο χώρο των Τζουμέρκων
Δραγάτης
Οι Αγωγιάτες
Η αφήγηση ενός παλιού αγωγιάτη
Οι μεταφορές των καραβανιών
Τα χάνια στα Τζουμέρκα
Oι Τυροκόμοι
Η εποχική μετακίνηση των τυροκόμων
Οι Ραφτάδες
Η εμπειρική άσκηση της τέχνης
Τα μπουκουραίικα
Οι ταγιαδόροι
Οι ανώνυμοι τεχνίτες του ξύλου
Τα καμίνια των καρβουνιάρηδων
Οι ασβεσταριές
Οι μάστορες της πέτρας
Η μαθητεία των παιδιών στα μπουλούκια των μαστόρων
Τα μαστοροχώρια των Τζουμέρκων
Οι πλανόδιοι πωλητές
Ορεινά ενδύματα
Διατροφή
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Τοπική συγκεντρωτική βιβλιογραφία
Χειρόγραφα φοιτητών Λαογραφίας, Φιλοσοφικής Σχολής, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Χειρόγραφα λαογραφίας Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας
Βιβλιογραφία Μουσειακής συλλογής Βύλιζας, Ματσουκίου
Μνημεία και τόποι μνήμης
Εκκλησίες και μοναστήρια
Εκκλησία Αγίας Παρασκευής Ματσουκίου
Μονή Βύλιζας Ματσουκίου
Μονή Κηπίνας
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Συρράκο
Ο ναός του Αγίου Νικολάου στους Καλαρρύτες
Το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης
Η μονή του Αγίου Γεωργίου Βουλγαρελίου
Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου στους Μελισσουργούς
Η υπαγωγή της Βύλιζας στη Μονή Κάτω Παναγιάς Άρτας
Μονή Πλάκας ή Μουχουστίου
Το μαχούστι της Πλάκας
Χριστιανική εικονογραφία
Ο Νάρθηκας της μονής Βύλιζας
Τοιχογραφίες 1 έως 10
Τοιχογραφίες 10 έως 20
Το καθολικό της μονής Βύλιζας
Τοιχογραφίες 1 έως 10
Τοιχογραφίες 10 έως 20
Τοιχογραφίες 20 έως 30
Τοιχογραφίες 30 έως 40
Παρεκκλήσιο Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου
Τοιχογραφίες 1 έως 10
Τοιχογραφίες 10 έως 20
Τοιχογραφίες 20 έως 30
Τοιχογραφίες 30 έως 40
Τοιχογραφίες 40 έως 50
Τοιχογραφίες 50 έως 60
Γεφύρια
Γέφυρα Παπαστάθη
Ιστορικό της Γέφυρας του Παπά Στάθη
Γέφυρα στο Τσιμόβο
Γέφυρα της Πλάκας
Τα γεφύρια του Ματσουκίου
Γέφυρα της Πολίτσας
Βιοτεχνικά κτίσματα
Μαντάνια
Μύλοι
Νεροτριβές
Μουσειακές συλλογές
Μουσείο Κώστα Αυδίκου
Συλλογή εικόνων Βύλιζας, Ματσουκίου
Εικόνα 1 έως Εικόνα 10
Εικόνα 1: Η Γλυκοφιλούσα Παναγία
Εικόνα 2: Η Παναγία Οδηγήτρια
Εικόνα 3: Η Παναγία Οδηγήτρια
Εικόνα 4: Η Παναγία Οδηγήτρια
Εικόνα 5: Ο Ένθρονος Χριστός
Είκονα 6: Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος
Είκονα 7: Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος
Είκονα 8: Ο Χριστός Παντοκράτωρ
Είκονα 9: Η Βρεφοκρατούσα Θεοτόκος
Εικόνα 10: Η Δέηση
Εικόνα 11 έως Εικόνα 20
Εικόνα 11: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Εικόνα 12: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Εικόνα 13: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Εικόνα 14: Ο Άγιος Νικόλαος
Εικόνα 15: Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός
Εικόνα 16: Η Γέννηση του Χριστού και η Προσκύνηση των μάγων
Εικόνα 17: Η Περιτομή του Χριστού
Εικόνα 18: Η Βάπτιση του Χριστού
Εικόνα 19: Ο Μυστικός Δείπνος
Εικόνα 21 έως Εικόνα 30
Εικόνες 20 έως 24: Τέσσερις εικόνες της συλλογής του Δωδεκαόρτου
Εικόνα 25: Η Αποκαθήλωση του Χριστού
Εικόνες 26 έως 29: Δυτικού τύπου Ανάσταση
Εικόνα 31 έως Εικόνα 40
Εικόνες 30 έως 34: Το έργο του πρωτοψάλτη της μητρόπολης Ιωαννίνων Πέτρου Γεωργιάδη
Eικόνα 35: Το σκήνωμα του αγίου Σπυρίδωνα
Eικόνα 36: Η Βρεφοκρατούσα Παναγία στον τύπο Madre della Consolazione
Eικόνα 37: Οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος
Εικόνα 38: Η Γέννηση της Θεοτόκου
Εικόνα 39: Ο άγιος Νικόλαος ο Μύρων
Εικόνα 40: Η Γέννηση της Θεοτόκου
Εικόνα 41 έως Εικόνα 50
Εικόνα 41: Η Θρηνωδούσα Παναγία
Εικόνα 42: Αρχάγγελος Μιχαήλ
Εικόνα 43: Η αγία Παρασκευή και σκηνές του βίου της
Εικόνα 44: Η Βρεφοκρατούσα Θεοτόκος
Εικόνα 45: Η Φιλοξενία του Αβραάμ
Εικόνα 46: Η Κοίμηση της Θεοτόκου
Εικόνες 47 και 48: Οι εικόνες των θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης
Εικόνα 49: Οι άγιοι Κοσμάς, Παντελεήμων, Δαμιανός
Εικόνα 50: Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής
Εικόνα 51 έως Εικόνα 58
Εικόνα 51: Θεοτόκος Οδηγήτρια, άγιοι Γεώργιος, Νικόλαος, Δημήτριος
Εικόνα 52: Η Βρεφοκρατούσα Παναγία
Εικόνα 53: Η Βρεφοκρατούσα Θεοτόκος
Εικόνα 54: Η αγία Ματρώνα
Εικόνες 55 έως 57: Τρεις μικρών διαστάσεων εικόνες
Πρόσθετο Υλικό
Δύο αντιμνήσια
Ξύλινο αναλόγιο
Ξύλινα βημόθυρα
Λαογραφικό Μουσείο Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ζωής
Μουσείο ‘Κώστα Κρυστάλλη’
Ιστορική-Λαογραφική συλλογή Αγγέλας Γκολφινόπουλου
Ιδιωτική Φωτογραφική Συλλογή του Δημήτρη Καλούσιου
ΓΕΩΡΓΙΑ
ΓΙΟΡΤΕΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ-ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ
ΚΑΤΟΙΚΟΙ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
ΜΥΛΟΙ – ΓΕΦΥΡΙΑ
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Βιβλιογραφία Μουσειακής συλλογής Βύλιζας, Ματσουκίου
Συγκεντρωτική βιβλιογραφία
Χειρόγραφα φοιτητών Λαογραφίας, Φιλοσοφικής Σχολής, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Χειρόγραφα λαογραφίας Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας
Κοινωνική οργάνωση
Εθνοτοπικές ομάδες
Οι μετακινούμενοι Σαρακατσάνοι
Κοινότητα
Το παράδειγμα του Συρράκου
Κοινωνικές διαφοροποιήσεις
Οικογένεια – Συγγένεια
Ο θεσμός της αδελφοποιίας
Φύλο
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Ο κόσμος των ηθών και των εθίμων
Θρησκευτικός – Λατρευτικός κύκλος
Τα πανηγύρια στο Ματσούκι
Προφορικές μαρτυρίες για τα πανηγύρια στο Ματσούκι
Ο κύκλος της ζωής
Γέννηση
Γάμος
Ο εθιμικός κύκλος του γάμου
Προφορική μαρτυρία για το γάμο
Θάνατος
Το μνημόσυνο
Ο παραγωγικός κύκλος
Η εθιμική κατανομή των βοσκοτόπων του Ματσουκίου
Λατρευτικές εθιμικές πρακτικές
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Παράδοση και μνήμη
Μουσικό-χορευτική παράδοση
Μουσική
Αφήγηση οργανοπαίκτη από το Ματσούκι
Χορός
Το καγκελάρι
Λαϊκός Λόγος
Τραγούδι
Tα Ξηρομερίτικα
Αποκριάτικα
Κάλαντα του Λαζάρου
Κλέφτικα
Μοιρολόγια από τα Τζουμέρκα
Της ξενιτιάς
Τραγούδια της εργασίας
Παραμύθι
Είδε κι αποσκέπασε
Η λάμια
Ο μύθος του δράκου και του σπανού
Η τιμωρία της κακής πεθεράς
Παροιμίες
Λαϊκές δοξασίες
Ξόρκια
Οι Υπέρτερες Δυνάμεις
Οι επωδές
Οι πρακτικές της πρόβλεψης των μελλούμενων
Λαϊκές αφηγήσεις
Παραδοσιακή τέχνη
Ξυλογλυπτική
Λιθογλυπτική
Ασημουργία
Η τέχνη της κεντητικής
Υφαντική
Η προίκα
Κεντητική
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Το παρόν του παρελθόντος
Πολιτιστικοί σύλλογοι
Πολιτιστικοί σύλλογοι στα Τζουμέρκα
Πολιτιστικές εκδηλώσεις
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις στα Τζουμέρκα
Τοπική ανάπτυξη και ποιοτικός τουρισμός: Πολιτιστικές Διαδρομές
Διαμονή
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Πολιτιστικές διαδρομές
Λατρεία της Παναγίας
Π1 : Ιερός Ναός Γενέσιου Θεοτόκου στο Παλαιοχώρι Συρράκου
Ναός της Γέννηση της Θεοτόκου
Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου
Π2: Ιερός Ναός της Παναγίας στο Συρράκο
Π3: Ιερά Μονή Κηπίνας στο δρόμο από Προσήλιο προς Καλαρρύτες
Ιερά Μονή Κηπίνας
Λαογραφική συλλογή Αγγέλας Γκολφινόπουλου
Π4 : Ιερά Μονή Βύλιζας στο Ματσούκι
Π3 : Ιερά Μονή Βύλιζας
Π5 : Ιερά Μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου στους Μελισσουργούς
Ιερά Μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου
Π6 : Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής (Φανερωμένης) στα Άγναντα
Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής (Φανερωμένης)
Π7 : Ιερά Μονή Χρυσοσπηλιώτισσας στα Γουριανά
Ιερά Μονή Χρυσοσπηλιώτισσας
Ιερά Μονή της Ευαγγελίστρας
Π8 : Ιερά Μονή της Ευαγγελίστρας στην Κυψέλη
Π9 : Ιερά Μονή Παναγίας Βελλάς στο Βουλγαρέλι
Ιερά Μονή Παναγίας Βελλάς
Π10 : Ιερά Μονή της Παναγίας Μουχουστιώτισσας ή Μοναστήρι της Πλάκας στη θέση Μουχούστι
Ιερά Μονή της Παναγίας Μουχουστιώτισσας ή Μοναστήρι της Πλάκας
Π11: Ιερά Μονή Φανερωμένης στο δρόμο προς το Φορτόσι
Ιερά Μονή Φανερωμένης, Φορτόσι
Ιερός Ναός Φανερωμένης, Καλέντζι
Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου, Καλέντζι
Ιερά Μονή Τσούκας, Ελληνικό
Π12: Ιερός Ναός Φανερωμένης και Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου στο Καλέντζι
Π13: Ιερά Μονή Τσούκας στο δρόμο προς το Ελληνικό
Π14: Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ελληνικό
Διαμονή
Τα Πέτρινα Κτίσματα του Νερού
Ν1: Γέφυρα του Τσίμοβου, και τα ερείπια παλιού Γεφυριού Τσίμοβου στο Κουτσελιό
Γέφυρα του Τσίμοβου
Ν2: Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής στους Χουλιαράδες
Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής, Χουλιαράδες
Ν3: Νερόμυλος, Νεροτριβή και Γεφύρι του Αγίου Ιωάννη στον Βαπτιστή
Νερόμυλος, Νεροτριβή και Γεφύρι του Αγίου Ιωάννη
Ν4: Η Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής στο Παλαιοχώρι και το γεφύρι του Παπαστάθη
Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής στο Παλαιοχώρι
Ν5: Συγκρότημα παλιών μύλων στο Συρράκο
Συγκρότημα παλιών μύλων Συρράκο
Ν6: Το γεφύρι της Κουιάσας στην τοποθεσία Κουιάσα
Γεφύρι της Κουιάσας
Ν7: Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, το γεφύρι του Σταφυλά και η Ιερά Μονή Βύλιζας στο Ματσούκι
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, Ματσούκι
Νερόμυλος-Νεροτριβή-Μαντάνι στο Ματσούκι
Γεφύρι του Σταφυλά
Ν8: Νερόμυλος στους Χριστούς
Νερόμυλος στην θέση Γατσέλου στους Χριστούς
Ν9: Η βρύση του Αράπη, ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής και το βιοτεχνικό συγκρότημα στα Πράμαντα
Η βρύση του Αράπη στα Πράμαντα
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στα Πράμαντα
Βιοτεχνικό συγκρότημα στα Πράμαντα
Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής στους Μελισσουργούς
Ν10: H Iερά Μονή Αγίας Παρασκευής στους Μελισσουργούς
Ν11: Νερόμυλος, νεροτριβή και μαντάνι στα Άγναντα
Νερόμυλος, νεροτριβή και μαντάνι στα Άγναντα
Ν12: Νερόμυλοι, νεροτριβές και μαντάνια στον Καταρράχτη
Νερόμυλοι, νεροτριβές και μαντάνια στον Καταρράχτη
Ν13: Νερόμυλος στο χωριό Σγάρα και το Γεφύρι της Πλάκας
Νερόμυλος στο χωριό Σγάρα
Το Γεφύρι της Πλάκας, Πλάκα
Ν14: Ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στο Αμπελοχώρι
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στο Αμπελοχώρι
Ν15: Το Γεφύρι της Πολιτσάς
Το Γεφύρι της Πολιτσάς
Διαμονή
Ν16: Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στο Πάτερο Φορτοσίου
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στο Πάτερο Φορτοσίου
Navigation
Πολιτισμοί της ορεινότητας:
Μνημεία και τόποι μνήμης
Βιβλιογραφία – Αρχειακό υλικό
Ο τοπικός πολιτισμός της περιοχής των Τζουμέρκων
Υπόμνημα: