Ο τοπικός πολιτισμός της περιοχής των Τζουμέρκων
Υπόμνημα:

Εικόνα 5: Ο Ένθρονος Χριστός

e5a

Στο εργαστήριο του Εμμανουήλ Τζάνε φαίνεται ότι αποδίδεται, κατά πάσα πιθανότητα, η μεγάλη και αξιόλογη δεσποτική εικόνα με τον ένθρονο Χριστό[1], καθισμένο σε μαρμάρινο πολύχρωμο θρόνο με ευθύγραμμο ερεισίνωτο, ο οποίος εικονίζεται μετωπικός να ευλογεί με το δεξί χέρι και να κρατά στο αριστερό τη σφαίρα του κόσμου, εντός της οποίας υφίσταται μια παραποτάμια νατουραλιστική απεικόνιση λοφίσκων, βλάστησης, ουρανού και οικοδομημάτων στο βάθος του ορίζοντα[2]. Η όλη σύνθεση με τη μεταλλική της αντανάκλαση προβάλλει πάνω σε δίχρωμο βάθος, χρυσό και σκούρο πορφυρό. Στις επάνω γωνίες της εικόνας έχουν γραφτεί μέσα σε ερυθρά μετάλλια οι βραχυγραφίες IC XC.

Η κουκκιδωτή διαγράμμιση του ένσταυρου φωτοστεφάνου του Χριστού δημιουργεί επτά διάχωρα όπου κυριαρχεί διάκοσμος από ελικοειδείς βλαστούς με φύλλα rumi και άνθη λωτού που εναλλάσσονται με σχηματοποιημένους αστερίσκους σε φυλλοφόρο πλαίσιο, αγαπημένος τύπος φωτοστεφάνου του Τζάνε. Τα ερεισίχειρα έχουν καμπύλη κουπαστή και οι απολήξεις τους, όπως και αυτές του ερεισίνωτου, κοσμούνται με μαρμάρινες σφαίρες. Το ιμάτιο, καλυπτόμενο με πυκνές χρυσές ανταύγειες, αφήνει ακάλυπτο τον δεξιό ώμο του Χριστού όπου και αποκαλύπτεται ο έντονα σχηματοποιημένος σκούρος καστανός χιτώνας, ο οποίος και αποδίδεται με τη γεωμετρική παράταξη τεσσάρων τόνων του καφέ.

Ένας βαθυκάστανος προπλασμός κυριαρχεί σε όλα τα γυμνά μέρη, ενώ πολύ λεπτές άσπρες πινελιές φωτίζουν όλα τα σαρκώματα. Η εικόνα, που δεν φέρνει χρονολογία, η οποία ίσως και να βρισκόταν στο κατώτερο τμήμα που απολεπίστηκε, πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να χρονολογηθεί στα μέσα του 17ου αιώνα διότι ο ρωμαλέος και στιβαρός τύπος του Χριστού παρουσιάζει στενή εικονογραφική και τεχνοτροπική συγγένεια σε συγκεκριμένα σημεία, όπως στην απόδοση του δεξιού χεριού ή των κάτω άκρων του, αρτιότητα στην απόδοση των φώτων και της πτυχολογίας του ιματίου και γενικότερα ως προς την τεχνική επιμέλεια, με τον εν δόξη Χριστό του Μητροπολιτικού Μεγάρου της Κέρκυρας του Εμμανουήλ Τζάνε[3].

[1]. Παπαδοπούλου – Τσιάρα 2008, 163, εικ. στη σ. 162.
[2]. Μια ανάλογου τύπου σύνθεση μέσα σε σφαίρα απαντά σε εικόνα του Εμμανουήλ Τζανφουρνάρη (περ. 1570-1631), από το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, βλ. Χατζηδάκης – Δρακοπούλου 1997, 429, εικ. 341.
[3]. Βοκοτόπουλος 1990, 112-113, εικ. 212, 213, 215.